Laureat Nagrody Nobla prof. Shinya Yamanaka ostrzega przed coraz większą liczbą ośrodków w różnych krajach, które oferują niesprawdzone terapie z wykorzystaniem komórek macierzystych.
Wiele ogłoszeń, reklamujących niesprawdzone terapie można odszukać w Internecie. Najczęściej oferowane są w Indiach, Meksyku, Rosji, Turcji i w Chinach. Według noblisty prof. Shinya Yamanaki jest to narastający problem, stwarzający duże ryzyko, że oferowane są terapie, niesprawdzone w badaniach ani na zwierzętach, ani tym bardziej na ludziach – informuje Gazeta Wyborcza, powołując się na agencję Reuters.
Prof. Shinya Yamanaka podkreślał, że dopiero gdy odkrycia zostaną potwierdzone w badaniach na zwierzętach i terapie regenerowania tkanek okażą się bezpieczne, wówczas będzie można je sprawdzać na pacjentach. Jak dodał jego badania, a obecnie także badania wielu naukowców, nad komórkami macierzystymi są bardzo obiecujące, jednak póki co nie wykraczają poza laboratorium.
Przełomowe badania nad komórkami macierzystymi
Przypomnijmy, że japoński naukowiec, a także brytyjczyk John Gurdon otrzymali w poniedziałek (8 października) Nagrodę Nobla z dziedziny medycyny i fizjologii za badania i odkrycia w zakresie komórek macierzystych, które będą wykorzystane w medycynie regeneracyjnej.
Prof. Shinya Yamanaka jako pierwszy cofnął w rozwoju pobrane z organizmu myszy fibroblasty. W 2006 r. udowodnił, że jest to możliwe przy wykorzystaniu jedynie czterech genów, które przekształcają fibroblasty w komórki macierzyste. Nazwano je następnie indukowanymi komórkami pluripotentnymi. Z tych komórek można wyhodować nowe, wyspecjalizowane komórki m. in. skóry, naczyń krwionośnych, kości, mięśni, czy nerwów nie niszcząc zarodka.
Japońskiemu uczonemu udało się powtórzyć eksperyment także na ludzkich fibroblastach. Pobrał je ze skóry twarzy 38-letniej kobiety. Następnie po wykorzystaniu czterech genów (Sox2, Oct3/4, c-Myc i Klf4 ) przekształcił je w komórki macierzyste. Prof. Shinya Yamanaka przeprowadził jeszcze bardziej zaawansowane badania, które doprowadziły do uzyskania z ludzkich fibroblastów komórek serca i układu nerwowego.
Od czasu badań prof. Shinya Yamanaki naukowcy przeprowadzili już wiele innych eksperymentów z tzw. przeprogramowywaniem komórek. Przykładowo przed kilkoma dniami grupa naukowców z uniwersytetu w Kyoto (Japonia) kierowana przez Mitinori Saitou poinformowała, że udało się wyhodować z komórek skóry myszy – komórkę jajową. Jak informuje Gazeta Wyborcza, powołując się na Polską Agencję Prasową (PAP), Naukowcy doprowadzili do zapłodnienia tej komórki i do narodzin potomstwa.
Szybki, ale zasłużony Nobel
Naukowcy zauważają, że prof. Shinya Yamanaki otrzymał nagrodę Nobla już po sześciu latach od opublikowania wyników swoich badań. Jest to czas bardzo krótki, ponieważ zwykle na Nobla naukowcy czekają dużo dłużej. Uczeni podkreślają, że prace japońskiego uczonego są przełomowe, a nagroda Nobla oczekiwana.
Zdaniem prof. Włodzimierza Zagórskiego-Ostoi z Instytutu Biochemii i Biofizyki Polskiej Akademii Nauk w Warszawie, badania prof. Shinya Yamanaki otwierają całkiem nowe możliwości przed medycyną rekonstrukcyjną – informuje Gazeta Wyborcza za PAP.
Dr n. med. Maciej Wiznerowicz z Wielkopolskiego Centrum Onkologii oraz z Katedry Biotechnologii Medycznej na Uniwersytecie Medycznym w Poznaniu zauważa, że technologia prof. Yamanaki jest obecnie bardzo szeroko stosowana, ponieważ – jak podkreśla dr Wiznerowicz – jest prosta i skuteczna.
Tłumaczy, że dzięki niej z dowolnej, dojrzałej komórki, np. krwi albo skóry, można w dosyć prosty sposób uzyskać tzw. komórkę pluripotentną. Oznacza to, że można z niej otrzymać niemal wszystkie inne tkanki i komórki.
Źródło: Gazeta Wyborcza, PAP, Reuters
