Odpowiedzialność prawna może być uwarunkowana różnymi czynnikami i pojawiać się na różnych etapach wykonywania zabiegu, a na dodatek należałoby rozróżnić także przesłanki odpowiedzialności cywilnej i karnej – tłumaczy w rozmowie z „Rynkiem Estetycznym” dr n. praw. Rafał Kubiak, p.o. kierownika Zakładu Prawa Medycznego Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, zastępca dyrektora Centrum Egzaminów Medycznych.
Według Rafała Kubiaka odpowiedzialność prawna może pojawić się na pewno, jeżeli zabieg był od początku niedopuszczalny i nie może być zalegalizowany nawet zgodą zainteresowanego. Chodzi tu o zabiegi estetyczne o znacznie podwyższonym ryzyku, które w ogóle nie powinny być wykonywane, takie jak np. tatuaż oka, ewentualnie zabiegi, które z założenia powodują ciężki uszczerbek na zdrowiu.
– Po drugie odpowiedzialność cywilna lub karna może się pojawić, gdy zabieg jest przeprowadzony nieprawidłowo w sensie technicznym – zwraca uwagę prawnik i dodaje, że pozew może grozić osobie, która nie dochowa warunków ostrożności.
Kluczowe warunki ostrożności
Jak tłumaczy w rozmowie z „Rynkiem Estetycznym” Rafał Kubiak jeżeli zabieg ma cel wyłącznie estetyczny, to wówczas nie ma regulacji prawnych, które nakazywałyby przeprowadzenie takiego zabiegu wyłącznie przez lekarza. Nie oznacza to jednak, że każda osoba może podejmować takie działania.
– Przyjmuje się w prawie, że taka osoba musi zachować wymagane standardy ostrożności postępowania, związanego z prawidłowym przeprowadzeniem zabiegu od strony technicznej i metodologicznej – wyjaśnia prawnik. Jak podkreśla w literaturze prawniczej uznaje się, że osoba, która wkracza w obszar generalnie zarezerwowany dla jakiejś grupy zawodowej, np. dla lekarzy, musi spełniać takie same warunki merytoryczne, związane z umiejętnościami, kwalifikacjami, poprawnością wykonywania zabiegów, jakie stawia się lekarzom.
– Jeżeli warunki ostrożności nie zostały zachowane, wówczas wykonawca zabiegu może odpowiadać za powikłania, które powstały na skutek nieprawidłowego wykonania zabiegu – stwierdza Rafał Kubiak. Z jego bogatego doświadczenia wynika, że właśnie ten czynnik odgrywa największą rolę przy odpowiedzialności zarówno przed sądami powszechnymi – głównie są to sprawy cywilne – ale również przed sądami lekarskimi.
Bez zgody
Według kierownika Zakładu Prawa Medycznego Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, kiedy dochodzi do powikłań, spowodowanych niewłaściwym wykonaniem zabiegu, wykonawca może odpowiadać karnie za nieumyślne spowodowanie np. uszczerbku na zdrowia. Może też odpowiadać przed sądem na gruncie prawa cywilnego i ponieść odpowiedzialność odszkodowawczą.
Zdaniem naszego rozmówcy można wskazać jeszcze jeden waży przypadek powstawania odpowiedzialności prawnej. – Mianowicie wówczas, gdy zabieg zostanie wykonany bez skutecznej prawnie zgody – zauważa Rafał Kubiak. Jak informuje w przypadku zabiegu leczniczego wchodzi wówczas w grę odpowiedzialność na podstawie artykułu 192 Kodeksu karnego, który przewiduje za taki czyn karę nawet do dwóch lat pozbawienia wolności.
Według prawnika przeprowadzenie zabiegu wyłącznie w celach estetycznych bez skutecznej prawnie zgody, może uzasadniać nawet odpowiedzialność za umyślne przestępstwo przeciwko zdrowiu, np. za umyślne uszkodzenia ciała (w szczególności na podstawie art. 157 § 1 albo 2 K.k.), ewentualnie za naruszenie nietykalności cielesnej (art. 217 K.k.) oraz za zmuszenie do określonego zachowania, czyli przestępstwo określone w artykule 191 K.k.
– Oprócz tego w grę wchodzi również odpowiedzialność cywilna. Cały zabieg bowiem od samego początku jest nielegalny, co będzie uzasadniało dochodzenie roszczeń odszkodowawczych – mówi Rafał Kubiak i zastrzega, że obszarów odpowiedzialności prawnej może być wiele w zależności od okoliczności.
Przeczytaj wywiad z dr n. praw. Rafałem Kubiakiem w e-wydaniu „Rynku Estetycznego”. Ściągnij: E-magazynu Rynku Estetycznego
